Ένας στους τέσσερις μαθητές Λυκείου καπνίζουν παραδοσιακό τσιγάρο και δύο στους πέντε έχουν καπνίσει, έστω και μία φορά, ηλεκτρονικό.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν στους μαθητές της Α’ Λυκείου, με τη χρήση του να έχει αυξηθεί την τελευταία 8ετία, ιδιαίτερα στα κορίτσια.
Αυτά προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από τα ευρήματα της Πανελλήνιας έρευνας του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ) για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των έφηβων - μαθητών.
Η έρευνα έγινε το 2022 και δημοσιοποιήθηκε στο πλαίσιο της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας Κατά του Καπνίσματος. Συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6.250 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του ΕΠΙΨΥ, στην πλειονότητά τους οι μαθητές της Α’ Λυκείου (15/16 ετών) στην Ελλάδα δεν έχουν καπνίσει. Ωστόσο, το 41,5% έχουν καπνίσει έστω και μία φορά ηλεκτρονικό ή/και παραδοσιακό τσιγάρο.
Σχεδόν οι δύο στους 5 (38,6%) έχουν καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ τουλάχιστον ένας στους 4 έχει καπνίσει παραδοσιακό (28,2%) και ναργιλέ (26,8%).
Ηλεκτρονικό τσιγάρο
Σχεδόν δύο στους 5 μαθητές της Α’ Λυκείου (38,6%) έχουν καπνίσει έστω και μία φορά ηλεκτρονικό τσιγάρο. Ένας στους 4 (25,1%) έχει επαναλάβει τη χρήση 3+ φορές.
Ένας στους 5 (20,0%) έχει καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο πολύ πρόσφατα (μέσα στις 30 τελευταίες ημέρες). Κατά την ίδια περίοδο, ένας στους 9 (10,8%) το έχει επαναλάβει 3+ φορές.
Τα 2/3 των μαθητών της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα ηλεκτρονικού τσιγάρου έχουν καπνίσει και παραδοσιακό τσιγάρο.
Περίπου ένας στους 9 έχει καπνίσει 3+ φορές ηλεκτρονικό (10,8%) και παραδοσιακό (11,7%) τσιγάρο πολύ πρόσφατα (στις 30 τελ. ημέρες).
Σχεδόν όλοι οι μαθητές της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα παραδοσιακού τσιγάρου ανέφεραν και κάπνισμα ηλεκτρονικού (≥1 φορά).
Κορίτσια και αγόρια δεν διαφέρουν στο κάπνισμα, αν και σε υψηλότερα ποσοστά τα κορίτσια έχουν πειραματιστεί με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ενώ σε υψηλότερα ποσοστά τα αγόρια κάνουν ναργιλέ.
Συγκριτικά με τον νομό Αττικής, το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι περισσότερο διαδεδομένο στο νομό Θεσσαλονίκης και σε (όλες μαζί) τις λοιπές περιοχές.
Ο επιπολασμός του καπνίσματος είναι σημαντικά υψηλότερος στους εφήβους των οποίων έστω κι ένας/μια γονιός καπνίζει (έστω και σπάνια).
Παραδοσιακό τσιγάρο
Τουλάχιστον ένας στους 4 μαθητές της Α’ Λυκείου (28,2%) έχει καπνίσει έστω και μία φορά παραδοσιακό τσιγάρο. Σχεδόν ένας στους 5 (18,6%) έχει καπνίσει 3+ φορές.
Ένας στους 6 (16,6%) έχει καπνίσει παραδοσιακό τσιγάρο πολύ πρόσφατα (μέσα στις 30 τελευταίες ημέρες). Ένας στους 8 (11,7%) έχει - την ίδια περίοδο - καπνίσει τσιγάρο 3+ φορές.
Ένας στους 9 (11,1%) καπνίζει τσιγάρο σε εβδομαδιαία βάση, ενώ ένας στους 12 (7,8%) καπνίζει καθημερινά.
Τα 9/10 των μαθητών της Α’ Λυκείου που ανέφεραν κάπνισμα παραδοσιακού τσιγάρου ανέφεραν επίσης χρήση ηλεκτρονικού.
Κάπνισμα ναργιλέ
Τέλος, τουλάχιστον ένας στους 4 μαθητές της Α’ Λυκείου (26,8%) έχει καπνίσει έστω και μία φορά ναργιλέ · ένας στους 7 (14,6%) έχει επαναλάβει τη χρήση του 3+ φορές.
Τέλος, ένας στους 10 (10,4%) έχει καπνίσει ναργιλέ πολύ πρόσφατα (μέσα στις 30 τελευταίες ημέρες) · ένας στους 17 (4,5%) έχει - την ίδια περίοδο - επαναλάβει τη χρήση ναργιλέ 3+ φορές.
Να σημειωθεί ότι το κάπνισμα ηλεκτρονικού και παραδοσιακού τσιγάρου τείνει να είναι δημοφιλέστερο στα κορίτσια, ενώ το κάπνισμα ναργιλέ αναφέρεται συχνότερα από τα αγόρια.
Η Έρευνα
Η Πανελλήνια Έρευνα του ΕΠΙΨΥ για τις Συμπεριφορές που Συνδέονται με την Υγεία των Έφηβων-μαθητών εκπονείται από το 1998 ανά 4ετία ως το εθνικό σκέλος του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος Health Behaviour in School-aged Children (www.hbsc.org), το οποίο τελεί υπό την αιγίδατου Π.Ο.Υ.
Στην έρευνα του 2022 συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6250 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου. Οι μαθητές με γονική συναίνεση συμπλήρωσαν στο σχολείο ανώνυμο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο. Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε μερικώς από το Υπουργείο Υγείας.
